دانشگاه‌های کشور با حرکت به سمت دانشگاه‌های نسل سوم، به عنوان یکی از نهادهای مهم زیست‌بوم نوآوری کشور مطرح شده‌اند و به دنبال ایفای نقش فعال در توسعه این زیست‌بوم و گام برداشتن در راستای تحقق شعار سال ـ جهش تولید ـ هستند.
در کتاب «مروری بر تجربیات کشورهای منتخب در حمایت از جهش تولید؛ با تمرکز بر توسعه مقیاس بنگاه‌های کوچک و متوسط»، برنامه‌های متنوع کشورهای منتخب درزمینه توسعه مقیاس بنگاه‌های کوچک و متوسط و حمایت از جهش تولید، بررسی شده است. برخی از این برنامه‌ها با همکاری و حمایت دانشگاه‌ها اجرا شده است و می‌تواند الگویی مناسب برای دانشگاه‌های کشور باشد. در ادامه خلاصه‌ای از برنامه‌های مرتبط ارائه شده است و درنهایت، پیشنهادهایی برای دانشگاه‌های کشور ارائه شده است.
۱) برنامه حمایت از استارتاپ‌ها و شرکت‌های کوچک و متوسط سوئدی
در این برنامه به شرکت‌های متقاضی، مشاوره‌هایی درباره چگونگی شروع کسب‌وکار بین‌المللی، نحوه انتخاب بازارهای هدف، قوانین مورد نیاز، راهبرد مناسب تجارت، فروش و بازاریابی برای این بازارها ارائه خواهد شد.
۲) برنامه کاتالیست (ده درصد برترین شرکت‌های فناوری سوئد)
کاتالیست، برنامه‌ای حمایتی برای برترین شرکت‌های فناوری سوئد است. این برنامه به ده درصد برترین شرکت‌های فناوری سوئدی کمک می‌کند با تمرکز بر بازارهای اولویت‌دار و حمایت مربیان، مشاوران برتر، متخصصان صنایع مرتبط و کارشناسان محلی Business Sweden تجارت خود را در مقیاس جهانی گسترش دهند.
۳) برنامه مرکز پژوهشی SME و صنعتی هند (ISRCI)
مرکز پژوهشی SME هند (SRCI)، پژوهش‌های جامع و باکیفیت برای بخش‌های صنعتی و SMEهای مختلف انجام می‌دهد. هدف این پژوهش‌ها، ارزش‌آفرینی برای سازمان‌های متولی توسعه SME و بخش‌های صنعتی است. این مرکز همچنین به‌منظور توسعه دسترسی SMEها به اطلاعات بازار، اطلاعات دست اول درباره بخش‌های صنعتی مختلف به آن‌ها ارائه می‌کند. خدمات این مرکز شامل پژوهش درباره SMEها، پژوهش صنعتی، گزارش‌های مطالعاتی مختلف، پیمایش بازار، مطالعات امکان‌سنجی فنی ـ اقتصادی، بازرسی پروژه‌ها، مطالعات ارزیابی، مدیریت پروژه، مطالعات مدیریت زیست‌محیطی، مطالعات و گزارش‌های آسیب‌شناسی، مشاوره مدیریت، مطالعات مربوط به توسعه زیرساخت‌ها، مطالعه آثار زیست‌محیطی پروژه‌ها است.
۴) برنامه‌های سنگاپور
- فناوری برای ارتقای توانمندی بنگاه (T-UP): استعدادهای R&D (مهندسان و دانشمندان پژوهشگر) مؤسسه‌های پژوهشی را به شرکت‌ها مأمور می‌کند تا توانمندی‌های R&D/ فنی داخلی را در شرکت ایجاد کنند. این توانمندی‌ها شامل توسعه محصول/ فرایند جدید؛ راه‌اندازی اداره فنی جدید؛ انتقال فناوری از خارج از کشور است.
- مشاوره فنی (TA): دانشمندان/ پژوهشگران ارشد A*STAR را به‌عنوان مشاوران فنی شرکت‌ها طی دوره ۲۴ ماهه (نیم‌روز در ماه) منصوب می‌کند. نقش اصلی این مشاوران، مشاوره درزمینه راهبرد ارتقای فناوری شرکت، طرح‌های فناوری و سایر حوزه‌های فنی است. همچنین مشاور فنی به تقویت همکاری بین شرکت و مؤسسه‌های پژوهشی A*STAR کمک می‌کند.
۵) برنامه‌های ژاپن
- جانشینی کسب‌وکار: سازمان متولی برنامه، هماهنگ‌کنندگانی در سراسر کشور دارد که درزمینه جانشین‌پروری در کسب‌وکار تخصص دارند و به مالکان SMEها خدمات مشاوره می‌دهند. سازمان همچنین سمینارها و دوره‌های آموزشی بلندمدت برای مدیران و کارکنان جانشین برگزاری می‌کند.
- خدمات مشاوره: ارائه خدمات مشاوره‌ای رایگان به صورت تلفنی، آنلاین، حضوری.
- توزیع کارشناسان خبره: حدود ۳۴۰۰ کارشناس خبره ثبت‌شده برای رسیدگی به مسائل مدیریتی مختلف SMEها در بلندمدت.
- توسعه استعدادها: برنامه‌های آموزشی متنوع برای رفع نیازهای مدیریت SMEها در مؤسسه آموزشی SMEها و برگزاری سمینارها در دفاتر سازمان در سراسر کشور.
- پشتیبانی از سازمان‌های مرتبط با SMEها: برنامه‌های آموزشی، برگزاری سمینارها و ارائه خدمات مشاوره‌ای به سازمان‌های پشتیبان SMEها.
۶) برنامه مالزی
- برنامه SME@University: هدف این راهکار، ایجاد فرصت یادگیری ساختاریافته در دانشگاه‌ها برای مدیران عامل و مالکان کسبوکارِ SMEها است تا دانش کارآفرینی را بیاموزند، با نظریه و روششناسی ابزارهای کسب‌وکار آشنا شوند و مهارتهای کاربردی مرتبط را کسب کنند.
پیشنهادهای کاربردی برگرفته از برنامه‌ها برای دانشگاه‌ها:
با توجه به برنامه‌های بررسی شده، برنامه‌ها و اقدامات زیر به دانشگاه‌های کشور پیشنهاد می‌شود:
- نهادسازی: راه‌اندازی و توسعه نهادهای مرتبط در دانشگاه، شامل پارک علم و فناوری، شتابدهنده، مرکز رشد
- همکاری با سایر بازیگران زیست‌بوم و مشارکت در طراحی و اجرای برنامه‌های استارت‌آپی و توسعه کارآفرینی
- تعامل با شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور و در اختیار گذاشتن آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها برای R&D شرکت‌ها
- استفاده از ظرفیت اساتید برای ارائه خدمات مشاوره کسب‌وکار و مشاوره فنی به استارت‌آپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و صنایع
- معرفی دانش‌آموختگان برتر و توانمند به شرکت‌های دانش‌بنیان و صنایع بزرگ
- طراحی و اجرای برنامه‌های آموزشی میان‌مدت و بلندمدت برای مدیران کسب‌وکارها
- ارائه خدمات آموزش و مشاوره به سازمان‌های پشتیبان SMEها و شرکت‌های دانش‌بنیان
برای آشنایی با جزئیات برنامه‌های سایر کشورها، می‌توانید فایل کتاب را از اینجا دانلود کنید.