برند (نمانام)، عبارت است از داراییهای ناملموس مرتبط با بازاریابی، مانند نامها، اصطلاحات، علامتها، نمادها، نشانوارهها و طرحها، که از آنها برای شناساندن کالاها و خدمات، ایجاد تصاویر متمایز در ذهن سهامداران و مشتریان و در نتیجه ایجاد منافع اقتصادی برای شرکت استفاده میشود.
ارزش نمانام، یکی از بخشهای حیاتی داراییهای فکری شرکتها است. داراییهای غیرفیزیکی، مانند اختراع و نمانام، تأثیری شایان توجه بر ارزش کلی شرکت دارد و سهم این داراییها هر روز افزایش مییابد. تحلیلهای انجامشده در سال ۲۰۲۰ حاکی از آن است که داراییهای فکری و ناملموس، ۹۰ درصد ارزش بازار شرکتهای فهرست «۵۰۰ شرکت برتر استاندارد اند پور» را تشکیل میدهد که نشاندهنده افزایش ۲۲ درصدی نسبت به سال ۱۹۹۵ است.
در همین راستا، «برند فاینانس»، برترین شرکت مشاورهای جهان در حوزه ارزشگذاری نمانام، در گزارش جدید خود رتبهبندی ۵۰۰ نمانام با ارزش جهان در سال ۲۰۲۳ را ارائه کرده است. این شرکت، ضمن بررسی ۵۰۰۰ نمانام در ۳۸ کشور و ۳۱ بخش اقتصادی، باارزشترین نمانامهای جهان را معرفی کرده است. ارزش نمانام، نشان میدهد چقدر از درآمد شرکت ناشی از اعتبار نمانام است. ۱۰ نمانام برتر جهان به تفکیک کشور و بخش در جدول ۱ ارائه شده است.
جدول ۱٫ ۱۰ نمانام ارزشمند جهان
رتبه | نمانام | ارزش نمانام (میلیارد دلار) | کشور | بخش |
۱ | آمازون | ۲۹۹٫۳ | ایالات متحده آمریکا | خردهفروشی |
۲ | اپل | ۲۹۷٫۵ | ایالات متحده آمریکا | فناوری |
۳ | گوگل | ۲۸۱٫۴ | ایالات متحده آمریکا | رسانه |
۴ | مایکروسافت | ۱۹۱٫۶ | ایالات متحده آمریکا | فناوری |
۵ | والمارت | ۱۱۳٫۸ | ایالات متحده آمریکا | خردهفروشی |
۶ | گروه سامسونگ | ۹۹٫۷ | کره جنوبی | فناوری |
۷ | بانک صنعتی و تجاری چین | ۶۹٫۵ | چین | بانکداری |
۸ | وریزون | ۶۷٫۴ | ایالات متحده آمریکا | مخابرات |
۹ | تسلا | ۶۶٫۲ | ایالات متحده آمریکا | خودروسازی |
۱۰ | تیکتاک/ دوین | ۶۵٫۷ | چین | رسانه |
با وجود کاهش ۱۵ درصدی ارزش نمانام آمازون (از ۳۵۰٫۳ میلیارد دلار در سال گذشته به ۲۹۹٫۳ میلیارد دلار) این شرکت مانند سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰، دوباره در رتبه اول جهان جای گرفته است.
اپل نیز با وجود کاهش ارزش نمانام، در جایگاه دوم قرار گرفته است. کاهش ارزش نمانام این دو شرکت به دلیل اختلال در زنجیره تأمین، محدودیتهای بازار کار و ناکامی در دستیابی به اهداف درآمدی بوده است.
در میان ۱۰ شرکت برتر، تنها ۳ شرکت غیرآمریکایی دیده میشود؛ گروه سامسونگ، بانک صنعتی و تجاری چین و تیکتاک که هر سه از کشورهای آسیایی هستند.
ارزش نمانام: بخشهای برتر
بررسی ارزش نمانام بر اساس بخشهای اقتصادی نشاندهنده برتری حوزه «فناوری» است. ارزش نمانام به تفکیک بخش در جدول ۲ ارائه شده است. ۸ بخش اول، حدود ۸۰ درصد ارزش نمانام را در میان ۵۰۰ نمانام برتر به خود اختصاص دادهاند و ۲۰ درصد باقیمانده متعلق به ۱۴ بخش مختلف اقتصادی است.
جدول ۲٫ ارزش نمانام به تفکیک بخشهای اقتصادی
رتبه | بخش | درصد از کل | کل ارزش نمانام (میلیارد دلار) |
۱ | فناوری | ۱۹٫۴ | ۸۹۱٫۲ |
۲ | خردهفروشی | ۱۵ | ۶۹۰ |
۳ | رسانه | ۱۴ | ۶۴۵٫۲ |
۴ | بانکداری | ۱۰٫۲ | ۴۶۷٫۴ |
۵ | خودروسازی | ۸٫۶ | ۳۹۷٫۳ |
۶ | مخابرات | ۷٫۳ | ۳۳۴٫۶ |
۷ | خدمات تجاری | ۳٫۸ | ۱۷۴ |
۸ | نفت و گاز | ۳٫۷ | ۱۷۱ |
۹ـ۲۱ | سایر (مهندسی، بیمه و …) | ۱۸ | ۸۲۷٫۸ |
به لطف تأثیر اپل، مایکروسافت و سامسونگ، ارزش نمانامهای برتر حوزه فناوری مجموعاٌ ۸۹۱٫۲ میلیارد دلار است. در ردههای بعدی، خردهفروشی، رسانه و بانکداری جای گرفته است و خودروسازی با پیشتازی شرکتهایی مانند تسلا و مرسدس بنز در رده پنجم قرار دارد.
پررشدترین نمانامها در سال ۲۰۲۳
اگرچه ارزش نمانام اپل و آمازون طی سال گذشته کاهش یافته است، ارزش برخی از شرکتها بیش از ۴۰ درصد رشد داشته است. پررشدترین نمانامها طی دوره ۲۰۲۲ـ۲۰۲۳ در جدول ۳ ارائه شده است.
جدول ۳٫ پررشدترین نمانامها در دوره ۲۰۲۲ـ۲۰۲۳
رتبه | نام | درصد تغییر ارزش نمانام (۲۰۲۲ـ۲۰۲۳) |
۱ | بیوایدی | ۵۷ |
۲ | کونوکو فیلیپس | ۵۶ |
۳ | مرسک | ۵۳ |
۴ | لینکدین | ۴۹ |
۵ | کریستین دیور | ۴۶ |
۶ | تسلا | ۴۴ |
۷ | ایدیپی | ۴۴ |
۸ | یونایتد ایرلاینز | ۴۲ |
۹ | اینستاگرام | ۴۲ |
۱۰ | اکوینر | ۴۰ |
بیوایدی، سازنده خودروهای برقی در چین، بیشترین رشد ارزش نمانام را داشته است. این شرکت با تمرکز روی خودروهای برقی مقرونبهصرفه و با حمایت وارن بافت، به رقیبی روبهرشد برای تسلا تبدیل شده است و دومین تولیدکننده بزرگ باتریهای لیتیومـیون در جهان است. شرکت کونوکو فیلیپس که در حوزه انرژی فعال است، با تمرکز روی سوختهای انتقال انرژی، کاهش انتشار آلایندهها و کاهش هزینههای تأمین، در رده دوم جای گرفته است. همچنین، یونایتد ایرلاینز با پشت سر گذاشتن سالهای دشوار صنعت خطوط هوایی و همزمان با رشد تقاضای سفر، شاهد ۴۲ درصد افزایش ارزش نمانام خود بوده است.
همانطور که مشاهده میشود نمانام یکی از داراییهای باارزش شرکتها، بهویژه شرکتهای حوزه فناوری است. داشتن نمانام ارزشمند به افزایش درآمد، حفظ سهم بازار، ایجاد وفاداری به نمانام، حفظ کارکنان حرفهای و ایجاد مزیت رقابتی منجر خواهد شد. ازاینرو، شرکتهای مختلف از طریق اقداماتی مانند بازاریابی و تبلیغات، شناخت بهتر و بیشتر مشتریان، بهبود تجربه مشتری و ایجاد تمایز در محصولات و خدمات خود درصدد ارتقای ارزش نمانام خود هستند.
منبع: Brand Finance, 2023, Global 500- 2023, [Internet], Available at: Brand Finance