در وبگاه رصد سیاست سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه (OECD) دادههای بلادرنگ میزان ابتلا، مرگومیر، پیشبینی میزان ابتلا به کرونا با توجه به متغیرهای میزان مواجهه و فاصلهگذاری اجتماعی به تفکیک کشور ارائه شده است. همچنین در بخش دیگری از این وبگاه، فعالیتها و دستاوردهای پژوهشی حوزه کرونا به تفکیک کشور، منطقه، نوع فعالیتها و دستاوردها در گذر زمان در قالب نمودارهای تعاملی ارائه شده است. دستاوردهای پژوهشی بررسیشده در این وبگاه شامل مقالههای پژوهشی، کتاب، فصلی از کتاب، کنفرانس، نشریه علمی، پایگاه مقالات، حق اختراع و سایر دستاوردها است.
در این وبگاه، علاوه بر نمایش روند زمانی فعالیتهای پژوهشی در زمینه کرونا از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰، روند همکاریهای ملی و بینالمللی مرتبط نیز نمایش داده میشود. برای مثال، شبکه همکاری پژوهشی و تألیف مقالههای پژوهشی درباره کروناویروس در سال ۲۰۰۰ تنها دربردارنده دو گره «اتحادیه اروپا» و «ایالات متحده آمریکا» است. در سالهای بعد به تدریج سایر کشورها نیز وارد این شبکه همکاری شدهاند: از سال ۲۰۰۱، انگلیس به این شبکه افزوده شده است و در سال ۲۰۰۳، چین و هنگکنگ. در سال ۲۰۲۰، با شیوع گسترده و جهانی کرونا، شبکه همکاری پژوهشی بهشدت گسترش یافته است و دربردارنده ۱۵۰ کشور جهان، از جمله ایران، است. شبکه همکاری ۵۰ کشور اول در شکل ۱ مشاهده میشود. قویترین (پرارتباطترین) نقاط شبکه، ایالاتمتحده آمریکا، اتحادیه اروپا، چین و انگلیس است. ایران نیز در این شبکه مشاهده میشود که البته تنها پژوهشهای مشترک با ۵ کشور (از ۵۰ کشور اول) دارد.
شکل ۱ ـ شبکه همکاری پژوهشی ۵۰ کشور اول در زمینه تألیف مقالههای پژوهشی مرتبط با کرونا
شبکه همکاری دانشگاههای ایران، در سال ۲۰۲۰ گسترش فراوانی داشته است و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه علوم پزشکی ایران قویترین گرههای این شبکه هستند (شکل ۲). اما همکاریهای بینالمللی این دانشگاهها همچنان محدود است (شکل ۳).
شکل ۲ ـ شبکه همکاری داخلی دانشگاههای ایران در زمینه تألیف مقالههای پژوهشی مرتبط با کرونا
شکل ۳ ـ شبکه همکاری بینالمللی در زمینه تألیف مقالههای پژوهشی مرتبط با کرونا
بررسی این دادهها و نمودارها حاکی از آن است که با توجه به شیوع گسترده ویروس کرونا در سطح جهان، دانشگاهها و پژوهشگاههای کشورهای مختلف درصدد توسعه دانش مرتبط برآمدهاند و همکاریهای گستردهای برای به اشتراکگذاری دانش و اطلاعات در این زمینه شکل گرفته است. ورود به این شبکههای همکاری میتواند دستیابی به دانش روز و راهکارهای اثربخش مقابله با کرونا را تسریع و تسهیل کند. ازاینرو، سیاستها و مقررات کشورها باید بهگونهای تنظیم شود که امکان دسترسی بهموقع، اثربخش و فراـمرزی به دادهها و اطلاعات علمی و نمونههای فیزیکی را فراهم کند و از سوی دیگر، با ایجاد زیرساخت مناسب، تبادل اطلاعات و همکاریهای پژوهشی بینالمللی را تسهیل کند. بهگونهای که در شرایط بحرانی، زیربنای لازم برای تبادل دانش، ایجاد شبکههای بینالمللی تخقیق و توسعه و تبادل دادهها و اطلاعات مرتبط در میان مناطق مختلف جهان وجود داشته باشد.
برای مشاهده و تحلیل سایر نمودارها اینجا کلیک کنید.