با شیوع ویروس کرونا و همه‌گیری آن در سراسر جهان، برنامه‌های پژوهشی برای پیشگیری و مقابله با این ویروس در کشورهای مختلف تعریف و اجرایی شده است. سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (OECD) در گزارشی که در ژوئن ۲۰۲۰ منتشر کرده است، برنامه‌های تأمین مالی تحقیق‌وتوسعه مرتبط با کووید ۱۹ را در چهار دسته بررسی کرده است:
- برنامه‌های دولتی
- برنامه‌های بنگاه‌ها/ صنایع
- برنامه‌های بشردوستانه، غیردولتی و غیرانتفاعی
- سایر برنامه‌ها
در این نوشتار، برنامه‌های دولتی بررسی می‌شود و سایر برنامه‌ها در نوشته‌های بعدی مرور خواهد شد.
۱۱۴ برنامه دولتی در ۳۹ کشور مختلف، اتحادیه اروپا و نیز یک اتحاد از ۷ کشور اروپایی با تأمین مالی بیش از ۵ میلیارد دلار تعریف شده است (منابع مالی برخی برنامه‌ها اعلام نشده است). انواع برنامه‌های بررسی‌شده در این گزارش شامل «پروژه‌های آزمایشی»، «پشتیبانی مالی (الزام شرکت‌ها به بازپرداخت پس از دستیابی به اهداف پروژه)»، «قراردادهای پژوهشی»، «کمک‌هزینه پژوهشی»، «زیرساخت پژوهشی»، «بازنگری کمک‌هزینه‌های فعال» و «متمم برنامه‌های قبلی» است. از این میان، ۷۹ برنامه (۶۹ درصد برنامه‌ها) با تأمین مالی بیش از ۳ میلیارد دلاری از نوع کمک‌هزینه پژوهشی (گرنت) است. بیشترین منابع مالی تخصیص‌یافته به تحقیق‌وتوسعه در حوزه کرونا مربوط به ایالات‌متحده آمریکا است (۳٫۷ میلیارد دلار) و پس از آن اتحادیه اروپا (۴۶۶ میلیون دلار) قرار دارد.
انواع برنامه‌های تحقیق‌وتوسعه مرتبط به شرح زیر است:
| ردیف | نوع برنامه | تعداد | تأمین مالی (میلیون دلار) |
| ۱ | پژوهش اختصاصی کووید ۱۹ | ۷۶ | ۲۹۴۵ |
| ۲ | بازبینی/ متمم برای پژوهش‌های جاری | ۱۹ | ۱۶۱۰ |
| ۳ | متمم/ اولویت کووید ۱۹ در فراخوان‌های موجود | ۱۴ | ۴۳۲٫۵ |
| ۵ | جایزه کنسرسیوم توالی‌یابی ژن | ۱ | ۲۳٫۵ |
| ۴ | نامشخص | ۴ | ۲٫۶ |
| مجموع | ۱۱۴ | ۵۰۱۳٫۶ | |
همان‌طور که مشاهده می‌شود، بیشترین منابع مالی به ترتیب به «پژوهش اختصاصی کووید ۱۹»، «بازبینی/ متمم برای پژوهش‌های جاری» و «متمم/ اولویت کووید ۱۹ در فراخوان‌های موجود» تخصیص یافته است.
حوزه‌های تمرکز این برنامه‌ها نیز به شرح زیر بیان شده است:
| ردیف | حوزه تمرکز | تعداد | تأمین مالی (میلیون دلار) |
| ۱ | تشخیص، تست | ۲۲ | ۲۳۷۶٫۲ |
| ۲ | پژوهش بنیادی | ۱۲ | ۱۵۹۳ |
| ۳ | گسترده (چندین حوزه تمرکز) | ۴۵ | ۴۸۶ |
| ۴ | واکسن | ۶ | ۳۰۲ |
| ۵ | درمان، درمان‌شناسی | ۸ | ۱۵۶٫۲ |
| ۶ | نامشخص | ۷ | ۶۱ |
| ۷ | همه‌گیرشناسی | ۳ | ۱۹٫۵ |
| ۸ | مدیریت بالینی/ واکنش سلامت عمومی | ۶ | ۱۴ |
| ۹ | ابزارهای پایش | ۲ | ۴٫۵ |
| ۱۰ | حوزه‌های غیرپزشکی (فناوری اطلاعات، شبیه‌سازی، مدل‌سازی و …) | ۲ | ۱٫۲ |
| ۱۱ | علوم انسانی و اجتماعی/ واکنش اجتماعی | ۱ | نامشخص |
| مجموع | ۱۱۴ | ۵۰۱۳٫۶ | |
حوزه‌های «تشخیص، تست» و «پژوهش بنیادی» بیشترین منابع مالی را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین پروژه‌های گسترده که چندین حوزه را مدنظر دارند، بیشترین تعداد پروژه‌های پژوهشی مرتبط را تشکیل می‌دهند و از نظر منابع تخصیص‌یافته نیز در جایگاه سوم قرار گرفته‌اند.
برای دانلود داده‌های مرتبط از وبگاه OECD، اینجا کلیک کنید.