کووید ۱۹ طی یک سال گذشته، اختلالات فراوانی در بازار کار ایجاد کرده است و محرک تغییرات اساسی در مدل کسب‌وکار و رفتار مشتریان شده است. بخش عمده‌ای از این تغییرات پس از کووید ۱۹ نیز ماندگار خواهد بود. گروه مکنزی در گزارش جدید خود آثار بلندمدت کووید ۱۹ بر آینده کاری در ۸ اقتصاد مختلف شامل چین، فرانسه، آلمان، هند، ژاپن، اسپانیا، انگلیس و ایالات متحده آمریکا را بررسی کرده است. در این نوشتار، یافته‌های کلیدی این بررسی بیان شده است:
- بعد فیزیکی کار، عامل جدیدی است که آینده کاری را شکل می‌دهد و اهمیت ملاحظات ایمنی و بهداشتی در محیط کار را بیش از پیش نمایان می‌کند. می‌توان مشاغل را بر اساس نزدیکی فیزیکی، تواتر تعاملات انسانی و محل انجام کار گروه‌بندی کرد. در محیط‌هایی با تراکم اندک، آثار همه‌گیری کرونا سریع‌تر از بین خواهد رفت.
- کرونا، سه روند را تسریع کرده است که پس از همه‌گیری با شدت‌ها و پیامدهای متفاوت باقی خواهد ماند. ۱) کار به صورت ترکیبی (حضوری ـ دورکاری) می‌تواند ادامه یابد. ۲۰ تا ۲۵ درصد از نیروی کار در اقتصادهای پیشرفته و ۱۰ درصد از نیروی کار اقتصادهای نوظهور می‌توانند سه تا پنج روز در هفته دورکاری کنند و این میزان، ۵ برابر میزان دورکاری پیش از شیوع کرونا است. ۲) رشد سهم تجارت الکترونیک و «اقتصاد تحویل» ادامه خواهد یافت، که ۲ تا ۵ برابر سریع‌تر از رشد پیش از شیوع کرونا است. این امر منجر به کاهش مشاغل در فروشگاه‌ها و رستوران‌های سنتی و افزایش مشاغل در مراکز توزیع می‌شود. ۳) شرکت‌ها برای مواجهه با اختلالات ناشی از کووید ۱۹ بیش از پیش به خودکارسازی و هوش مصنوعی روی خواهند آورد و از ربات‌های بیشتری در کارخانه‌ها و انبارها استفاده خواهند کرد.
- این روندها، آثار متفاوتی بر کشورها و محیط‌های کاری مختلف خواهد داشت و مسائلی جدید برای شهرها ایجاد خواهد کرد. تفاوت در ماهیت مشاغل کشورهای مختلف، به تفاوت در پتانسیل دورکاری و جابهجایی شغلی منجر خواهد شد. دورکاری در شهرهای بزرگ به کاهش تقاضا برای حمل‌ونقل و خرده‌فروشی منجر خواهد شد.
- مقیاس جابهجایی نیروی کار فراتر از تخمین‌های پیش از شیوع کرونا خواهد بود و سهم اشتغال در مشاغل کم‌درآمد کاهش می‌یابد. برآوردها نشان می‌دهد تا سال ۲۰۳۰، بیش از ۱۰۰ میلیون نیروی کار در هشت کشور بررسی‌شده به جابهجایی شغلی نیاز خواهد داشت. کارکنان بدون تحصیلات عالیه، زنان، اقلیت‌های مذهبی و جوانان بیشترین تأثیر را می‌پذیرند، تا سال ۲۰۳۰، سهم اشتغال در مشاغل کم‌درآمد برای اولین بار با کاهش مواجه می‌شود.
- کسب‌وکارها و سیاست‌گذاران می‌توانند بسیاری از الزامات آینده کاری را که پیش از شیوع کرونا آشکار شده بود، تسریع کنند. شیوع کرونا فرصتی جدید برای بازاندیشی درباره چگونگی و مکان انجام کارها در اختیار شرکت‌ها قرار داده است. نقل و انتقال اثربخش و سریع نیروی کار از طریق استخدام و بازآموزی مهارت‌ها به جای آموزش دانشگاهی ضرورت خواهد یافت. سیاست‌گذاران باید دسترسی منصفانه به زیرساخت دیجیتال و روش‌های جدید جابهجایی شغلی را در اولویت قرار دهند. سیاست‌گذاران برای یافتن راه‌حل‌های اثربخش برای چالش‌های فزاینده پیش روی نیروی کار باید چابکی و خلاقیت ایجادشده در طول بحران کرونا را در خود حفظ کنند.
منبع: Mckinsey Global Institute, 2021, The future of work after COVID‑۱۹